خب خب خب، ببین چی پیدا کردم! سورس صفحه شنیده هاپدیای فیلم "راهبه 1" (The Nun) رو برات آوردم. بذار یه دل سیر با هم در مورد این فیلم حرف بزنیم، انگار دو تا رفیق عشق فیلم نشستیم داریم گپ میزنیم، با زبون خودمونی و یه کم چاشنی خنده، ولی خب مودبانه هم باشه دیگه!
اول از همه بگم که "راهبه" (The Nun)، محصول سال ۲۰۱۸، یه جورایی اسپینآفه از فیلم "احضار ۲" (The Conjuring 2). یادت میاد تو "احضار ۲" یه راهبه ترسناک بود که هی ظاهر میشد؟ این فیلم دقیقا داستان همون راهبهست، قبل از اینکه سر و کلهش تو خونه اون بیچارهها پیدا بشه. در واقع این فیلم پنجمین فیلم از دنیای سینمایی "احضار" (Conjuring Universe) حساب میشه. این دنیا رو که میشناسی؟ همون فیلمای ترسناک باحال و پرطرفدار جیمز وان و رفقا.
داستان فیلم برمیگرده به سال ۱۹۵۲ تو رومانی. دو تا راهبه توی یه صومعه خیلی قدیمی مورد حمله یه نیروی شیطانی قرار میگیرن. راهبهای که جون سالم به در میبره، خودشو حلقآویز میکنه (چه صحنه دلخراشی!). یه روستایی به اسم فرنچی که آذوقه صومعه رو میبره، جسدشو پیدا میکنه. واتیکان هم که انگار خبردار میشه، یه کشیش به اسم پدر بورک رو با یه راهبه تازهکار به اسم خواهر ایرنه میفرسته رومانی تا ماجرا رو بررسی کنن.
این دوتا که میرسن، با فرنچی همراه میشن و جسد راهبه رو پیدا میکنن و یه کلید هم ازش برمیدارن. وارد صومعه که میشن، یه عالمه راهبه میبینن که همهشونم خیلی مرموزن. رییسه صومعه بهشون میگه راهبهها شبها سکوت میکنن و باید فردا برگردن. همون شب، یه اتفاق ترسناک برای پدر بورک میافته، زنده زنده تو قبرستون دفن میشه! ولی خواهر ایرنه نجاتش میده.
روز بعد، دوباره میرن صومعه. این بار فقط خواهر ایرنه میتونه بره تو، چون صومعهشون یه جورایی قرنطینه شدهست. اونجا با بقیه راهبهها حرف میزنه و میفهمه که همهشون دارن دائم دعا میخونن تا اون نیروی شیطانی رو دور نگه دارن. میفهمن که این صومعه قبلا یه قلعه بوده واسه یه دوک شیطونپرست که تو قرون وسطی زندگی میکرده. این دوک یه موجود شیطانی رو از طریق یه شکاف تو دخمههای زیرزمینی احضار کرده بوده، ولی شوالیه های مسیحی میان و شکاف رو با یه ویال حاوی خون مسیح میبندن. اما بمبارونهای جنگ جهانی دوم اون شکاف رو دوباره باز میکنه و اون موجود شیطانی آزاد میشه.
پدر بورک با خوندن یه کتاب قدیمی، میفهمه که این شیطان همون "والاک" (Valak) هستش و رییسه صومعه هم که دیده بودن اصلا مرده بوده! خواهر ایرنه مورد حمله والاک قرار میگیره و با بقیه راهبهها (که بعدا میفهمه اصلا وجود خارجی نداشتن!) دعا میخونه تا دفعش کنه. خواهر ویکتوریا (همون راهبهای که خودکشی کرده بود) آخرین راهبه واقعی صومعه بوده و خودشو قربانی کرده تا والاک نتونه تسخیرش کنه.
حالا این سه نفر (پدر بورک، خواهر ایرنه و فرنچی) تصمیم میگیرن دوباره اون شکاف رو با خون مسیح ببندن. ویال خون مسیح رو پیدا میکنن و کلید خواهر ویکتوریا هم به کارشون میاد. خواهر ایرنه از پدر بورک میخواد که رتبهشو به راهبه رسمی ارتقا بده، که پدر بورک هم قبول میکنه. تو تونلهای زیرزمینی، والاک خواهر ایرنه رو تسخیر میکنه، اما فرنچی خون مسیح رو به صورتش میماله و شیطان بیرون میره. والاک میخواد خواهر ایرنه رو تو یه اتاق پر از آب غرق کنه، اما خواهر ایرنه که یکم از خون مسیح رو تو دهنش نگه داشته بوده، تف میکنه تو صورت شیطان و والاک تبعید میشه و شکاف بسته میشه. فرنچی خواهر ایرنه رو نجات میده و اسم اصلیش رو بهش میگه: موریس. ولی چیزی که اونا نمیدونن اینه که تو اون حمله، موریس توسط والاک تسخیر شده!
بیست سال بعد، تو یه سمینار دانشگاهی، کارولین پرون (همون زنه تو فیلم "احضار") داره به اد و لورین وارن (همون زوج محقق ماوراءالطبیعه) نگاه میکنه که دارن فیلمی از تلاششون برای جنگیری موریس تسخیر شده رو نشون میدن. موریس، لورین رو میگیره و یه видение از مرگ اد بهش نشون میده، که این شروع تحقیقات وارنها در مورد تسخیر خونه پرون میشه. چه دنیای تو در تویی!
بازیگرای فیلم هم دمیان بیچیر در نقش پدر بورک، تایسا فارمیگا در نقش خواهر ایرنه و جوناس بلوکت در نقش فرنچی/موریس هستن. بانی آرونز هم که دیگه خودِ خودِ راهبه ترسناکه، دوباره نقش والاک رو بازی کرده. جالبه بدونید تایسا فارمیگا، خواهر ورا فارمیگا هستش که نقش لورین وارن رو تو فیلمای "احضار" بازی میکنه. انگار ترسناکی تو خون این خونوادهست!
راجع به ساخت فیلم هم بگم که فیلمبرداریش تو رومانی انجام شده، تو جاهای تاریخی و قلعههای قدیمی، که خب حس ترسناک فیلم رو چند برابر کرده. میگن کارگردان فیلم، قبل از شروع فیلمبرداری، یه کشیش کاتولیک آورده که صحنه رو متبرک کنه! انگار خودشونم میدونستن فضا یه کم سنگینه.
از نظر منتقدا، فیلم "راهبه" نظرات خیلی مختلفی گرفت. یه عده گفتن ترسناکه و فضاسازی خوبی داره، ولی داستانش یه کم ایراد داره و منطقش گاهی اوقات مشکل پیدا میکنه. یه عده دیگه هم خیلی ازش تعریف نکردن و گفتن فقط یه سری جامپ اسکر (صحنههای ناگهانی ترسناک) داره و عمق نداره. ولی خب، تماشاگرها انگار بیشتر دوستش داشتن، چون فیلم تو گیشه خیلی خوب فروخت و پرفروشترین فیلم دنیای "احضار" شد. با بودجه ۲۲ میلیون دلاری، حدود ۳۶۶ میلیون دلار تو کل دنیا فروش کرد! یعنی حسابی سود کرد براشون.
یه نکته جالب هم هست، اینکه یه خواهر راهبه واقعی هم اومده فیلم رو نقد کرده و گفته که دو تا جنبه کاتولیکی تو فیلم درست بوده: یکی اینکه شیطان واقعا وجود داره، و یکی دیگه اینکه مریم مقدس راه رو نشونمون میده. حتی یه راهبه دیگه گفته اگه والاک یه شیطان واقعی بود، هیچوقت نمیتونست خودشو نشون بده وقتی راهبهها دارن دائم عبادت میکنن، چون خدا اونجا حاضره! اینم یه دیدگاه جالب از یه راهبه واقعی به یه فیلم ترسناک با موضوع راهبه!
در آخر هم بگم که خب معلومه این فیلم انقدر فروش داشته باشه، دنبالهشم میسازن دیگه! "راهبه ۲" (The Nun 2) هم سال ۲۰۲۳ اومد و داستان رو ادامه داد. اگه از "راهبه ۱" خوشت اومده، حتما "راهبه ۲" رو هم ببین، ولی اگه دنبال یه فیلم خیلی عمیق و با داستان پیچیده هستی، شاید این فیلم خیلی به دلت نشینه. ولی برای یه شب ترسناک و پر از جامپ اسکر، انتخاب خوبیه!
امیدوارم این تحلیل و توضیح به دردِت خورده باشه. دیگه چی میخوای بدونی در مورد این فیلم؟ بازم سوالی بود، در خدمتم!